Uw hond aan het water laten wennen

Honden staan als goede zwemmers of in elk geval als waterratten bekend. In tegenstelling tot andere viervoeters zoals katten houden de meeste honden van koud water en schrikken ook voor diep water niet terug. Ook al kunnen hondenrassen zoals de mopshond niet goed zwemmen, voor de meeste honden geldt dat ze van jongs af aan in het water kunnen zwemmen. Voor veel honden is er vooral in de zomer geen houden meer aan als ze een rivier, een meer of zelfs een klein beekje zien. Het is voor hen dolle pret om erin te plonzen, te spelen en natuurlijk ook te zwemmen. Maar er zijn ook honden die water schuwen. Voor hen is het al meer dan genoeg om met hun poten in het koude water te stappen of ze durven nog niet eens het puntje van hun neus in het water te steken. De affiniteit voor water hangt niet noodzakelijk af van het ras. Er zijn echter ook bepaalde rassen die speciaal voor waterwerk gefokt zijn. Zij zijn bijzonder voorbestemd om dicht bij water te zijn. Daartoe behoren onder meer – zoals de naam het al zegt – de Spaanse, de Portugese, de Franse en de Italiaanse waterhond.

Beweging in het water is echter niet alleen een welkome afwisseling bij hoge temperaturen, maar ook een mooi alternatief voor honden met gewrichtsproblemen en voor oudere of zwaarlijvige honden in hun dagelijkse bewegingsdrang. Vandaar dat ook trainings- en therapiemogelijkheden voor honden in het water worden aangeboden.

Om uw hond te helpen het water in te gaan, moet u van tevoren proberen uit te vinden waarom hij terughoudend wordt zodra hij het water nadert. Op basis daarvan kunt u de aanpak, de omstandigheden of de omgeving aanpassen. De redenen voor de waterschuwheid kunnen heel divers zijn:

• Slechte ervaringen als puppy
• Onvoorbereide confrontatie met water
• Hoge golven in zee
• Angst voor het onbekende
• Schrik om te verdrinken na mislukte eerste zwempogingen
• Water te koud
• Geen fan van water

Is uw hond misschien helemaal niet waterschuw, maar heeft hij gewoon een hekel aan het koude beekwater dat tijdens uw wandeling voorbij stroomt? Bied hem dan een warmer alternatief aan. Kies een meer in uw buurt, bij voorkeur met een ondiepe toegang. In de zomer is het water in ondiep water veel warmer als gevolg van de zonnestralen. Let er alleen op dat de meren geen blauwalg hebben. Deze komen vooral voor in de zomermaanden, wanneer de watertemperaturen hoog zijn. Blauwalgen kunnen bij mensen en dieren misselijkheid, braken, diarree, huidirritatie, rode ogen en ademhalingsproblemen veroorzaken. In meren met een opvallende algengroei of waar borden voor blauwalgen waarschuwen, mag niet gezwommen worden. Om blauwalgen zelf te herkennen, moet u weten dat ze eigenlijk helemaal niet blauw zijn, maar groene slierten van ca. 30 cm onder het wateroppervlak vormen. Ze zijn slechts op bepaalde plaatsen in het meer terug te vinden en komen niet overal voor. Het Federaal Milieuagentschap raadt aan om langzaam het water in te gaan zonder modder op te rakelen. Wanneer u tot aan de knieën in het water staat en u uw voeten kunt zien, kunt u in dit meer blijven baden.

Bij honden die angst of in elk geval achterdocht voor water vertonen, zakt letterlijk de bodem onder hun poten weg als het op zwemmen aankomt. Voor hen is het in het begin erg onwennig om geen vaste grond onder hun poten te hebben en het kan hen dan ook grote moeite kosten om aan het water te wennen en tegelijk op de eigen zwembewegingen te vertrouwen.

Maar wat kunt u doen als uw eigen hond niet vanzelf naar de rivier toeloopt, maar eerder angstig aan de rand blijft staan? Of het nu in het water of aan land is, als men probeert om de hond over een bepaalde angstdrempel heen te helpen, geldt de vuistregel: rustig en met kleine stapjes. De training in het water verschilt qua aanpak niet van de werkwijze in andere angstsituaties, zoals angst voor trappen. Hierbij geldt:

• Blijf aan zijn zijde.
• Ga met kleine stapjes te werk.
• Geen haast, dit maakt de hond alleen maar nog onzekerder.
• Gebruik zijn favoriete speeltje als hulpmiddel.
• Een soortgenoot die wel van water houdt, kan ook als motivatie dienen.
• U kunt daarnaast ook werken met drijfhulpmiddelen (zoals een zwemvest) om de hond meer zekerheid te geven.
• En natuurlijk ook met de aloude traktatietruc. Hierbij kunt u ook een bijzonder geliefde lekkernij als extra stimulans gebruiken.

Ideaal voor de training is een waterpoel in de buurt waar uw hond de omgeving al kent. Geef hem anders de tijd om de omgeving te verkennen, zodat hij niet te opgewonden raakt en alles nieuw voor hem is.

Let erop dat het water geen of slechts minimale stroming of golven heeft. Grotere rivieren of de zee zijn daarom niet geschikt voor een eerste schuchtere kennismaking. Zeker bij grotere rivieren worden naast de stroming telkens opnieuw golven door voorbijvarende schepen veroorzaakt. Deze kunnen uw hond verrassen. Net als bij mensen mogen (afhankelijk van de stroming en de golven) grotere rivieren of de open zee alleen worden gebruikt door zeer goede zwemmers. Honden onderschatten de stroming (deels door gebrek aan ervaring), springen achter hun bal of speeltje aan en kunnen zo gemakkelijk door de stroming worden meegesleurd. Als u met uw hond in of aan zee speelt, let er dan op dat hij niet te veel zout water inslikt.

Bovendien moet de hond gemakkelijk in en uit de zwemlocatie kunnen komen. Een zachte instap, waarbij de hond langzaam zijn weg vooruit kan voelen, is daarbij ideaal. Zo kan hij zich vertrouwd maken met de ondergrond, het langzaam stijgende waterpeil en ook de temperatuur. Anders zal de hond snel in paniek raken uit angst dat hij niet meer uit het water kan komen. Het helpt ook als de instap niet te glad is. Modderige waterkanten bieden geen goede houvast. Een stevige ondergrond met stenen of iets dergelijks is beter geschikt.

Ga met kleine stappen te werk! Breng de hond eerst langzaam naar het water toe, geef hem de tijd om zich ermee vertrouwd te maken. De hond met een leiband het water in dwingen of zelfs het water in duwen zal u niet helpen de hond te overtuigen. Integendeel: De hond verliest het vertrouwen in u, dat u als een rots in de branding naast hem staat, en zal bang zijn om in uw bijzijn opnieuw onvoorbereid en vooral ongewild met het water kennis te maken.

Help hem als hij zich in het water waagt en zijn eerste zwempogingen doet. Hou hem vast in de buik- en borststreek, zodat hij niet naar achteren kan zinken. Tegelijkertijd kan hij zich beter op zijn eerste zwempogingen concentreren. Als alternatief kunt u ook gebruik maken van drijfhulpmiddelen zoals speciale zwemvesten voor honden. Daarmee kan de hond zelfstandiger zijn eerste zwempogingen wagen.

Net zoals mensen hebben ook honden voorkeuren voor bepaalde activiteiten. Zo zijn er nu eenmaal honden die van water in al zijn vormen houden en andere die er niet bijzonder dol op zijn. Het is dus niet nodig dat uw hond per se het water in gaat of moet leren zwemmen.
Als u advies wilt inwinnen bij een professional, kunt u ook deelnemen aan zwem- en watergewenningscursussen die speciaal voor honden door veel hondenverenigingen en hondenscholen worden aangeboden. Met de hulp van een professionele trainer worden u en uw hond vertrouwd gemaakt met het element water en misschien durft uw hond met andere soortgenoten samen wel het water in te gaan.
Bij warm weer kan uw hond niet alleen in stromend water afkoelen, maar u kunt ook thuis in uw eigen tuin veel activiteiten met water combineren en op deze manier uw harige vriend (of hij nu waterschuw of dol op water is) een plezier doen als de warmte toeneemt. Suggesties voor een eenvoudige implementatie vindt u in onze gids „Waterspelletjes voor honden“.

Tegelijkertijd zijn er ook honden die zich maar al te graag in een dichtstbijzijnde rivier storten en niet langs een beekje kunnen lopen. Deze honden zullen niet noodzakelijk warm lopen voor de aanblik van een klein plonsbadje dat u, als liefhebbende hondeneigenaar, speciaal voor hen hebt opgezet zodat ze ook thuis in de tuin kunnen afkoelen. Hierbij is het niet zozeer een angst die overwonnen moet worden, maar weet de viervoeter gewoon niet wat hij met het lage, roerloze water aan moet. In dit geval vindt uw hond het waarschijnlijk leuker om vanaf een schaduwrijk plekje toe te kijken hoe u uw voeten in het water zet, dan om er zelf aan mee te doen.