Voedselallergie of voedselintolerantie bij katten

De termen "allergie" en "intolerantie" of "overgevoeligheid" worden gewoonlijk op één hoop gegooid wanneer er bij onze dieren klachten optreden die te wijten zouden zijn aan de voedselopname. In principe worden beide ziektepatronen uitgelokt door een bestanddeel dat functies zoals de spijsvertering belemmert of lichamelijke ziektesymptomen veroorzaakt en tot ernstig ongemak bij de kat kan leiden. De symptomen van voedselallergie en voedselintolerantie lijken dus op elkaar en kunnen niet aangeven welke van de twee aandoeningen aanwezig is.

Het verschil zit hem in de reactie van het lichaam op het desbetreffende ingrediënt. Bij een voedselallergie reageert het immuunsysteem van de kat op bepaalde ingrediënten in het kattenvoer. Het ingrediënt in kwestie wordt waargenomen als een ziekteverwekker en bestreden als een indringer. Er ontstaat een overreactie, die zich uit in de typische allergische symptomen.

Bij voedselintolerantie daarentegen is het niet het immuunsysteem dat reageert, maar het maagdarmkanaal. In dit geval is er sprake van een metabolische stoornis. Dat betekent dat bepaalde ingrediënten niet goed kunnen worden verwerkt en het spijsverteringsproces wordt verstoord. In beide gevallen moet het voer worden veranderd voor het welzijn van de kat.

De symptomen van voedselallergie en voedselintolerantie kunnen heel verschillend zijn. De volgende klachten kunnen een eerste aanwijzing geven:

• diarree
• braken
• winderigheid
• allergische reacties van de huid zoals roodheid, huidontsteking, zweren
• geassocieerd met jeuk
• oorinfecties
• ademhalingsproblemen
• gewichtsverlies
• waterophoping
• groeistoornissen bij jonge katten

In dat geval is het raadzaam uw vertrouwde dierenarts te raadplegen, omdat hij of zij door middel van een bloedonderzoek kan vaststellen of er sprake is van een allergische reactie in het lichaam. Het bloedonderzoek geeft echter geen informatie over welk ingrediënt in het voer tot de allergische reactie leidt.

Sommige katten ontwikkelen een allergie voor een dierlijke eiwitbron en kunnen dus een bepaald soort vlees niet meer verdragen. Andere dieren reageren echter ook op kunstmatige additieven in kattenvoer die door de fabrikant worden toegevoegd - zoals conserveermiddelen, kleur- of geurstoffen en smaakstoffen. Deze additieven worden vaak aangetroffen in kattenvoer van lage kwaliteit, waarbij goedkope ingrediënten worden gebruikt om het voer smakelijker of aantrekkelijker te maken. Daarom is het altijd raadzaam een kattenvoer van hoge kwaliteit te kiezen dat geen kunstmatige additieven bevat.

Om uit te vinden welk ingrediënt in het kattenvoer de allergische reactie veroorzaakt, is de enige optie een eliminatiedieet te volgen. Katten zijn gewoontedieren, vooral als het op hun voer aankomt. Het is echter belangrijk uit te zoeken wat de oorzaak is van de gezondheidsproblemen, om ze in de toekomst te voorkomen. Het eliminatiedieet kan enkele weken duren tot duidelijk is welk ingrediënt in het voer uw kat niet verdraagt.

Het is belangrijk om tussendoortjes te vermijden en u aan het dieetplan te houden. Dit is bijzonder moeilijk bij buitenkatten. Om te voorkomen dat de katten tijdens hun eliminatiedieet ander voedsel eten, mogen zij gedurende die periode de flat of het huis niet verlaten.

Als er andere dieren in het huishouden zijn - zoals honden - zorg er dan voor dat uw kat niet van hun voer eet. Zorg er ook voor dat uw kat geen toegang heeft tot ander voedsel in huis.

Overzicht van voeringrediënten die allergieën bij katten kunnen veroorzaken:

• (eiwit-) proteïnen uit vlees of vis
• soja
• melk of melkproducten
• ei
• koolhydraatbronnen zoals tarwe
• kunstmatige additieven
  

De makkelijkste manier om te beginnen, is om de eiwitbron te veranderen. Geef daarom in de komende tijd een ander soort vlees. Aangezien de koolhydraatbron, zoals tarwe of aardappel, mogelijk ook de oorzaak kan zijn, moet u die voorlopig gewoon behouden om deze later in het eliminatiedieet zo nodig aan te pakken.

Als er geen symptomen meer zijn, kunt u conclusies trekken over het soort vlees of de eiwitbron die de allergie heeft veroorzaakt, en tegelijkertijd weet u nu welke vleessoorten uw kat goed verdraagt. Als de symptomen volledig zijn verdwenen, begin dan met de provocatietest. Dit betekent dat het eerdere vleesbestanddeel, dat uw kat al eerder heeft gegeten en dat zijn lichaam al kent, opnieuw wordt geïntroduceerd. Als de oude symptomen binnen twee weken terugkomen, wordt de voedselallergie als bevestigd beschouwd. In de komende weken voert u weloverwogen andere eiwitbronnen. Als de symptomen opnieuw optreden, neemt het vermoeden van de allergie voor bepaalde vleessoorten toe.

Het is raadzaam over te schakelen op een dieet van monoproteïnevoer. Dit betekent een voer met slechts één soort vlees, om gemakkelijker conclusies te kunnen trekken over de desbetreffende eiwitbron. Dierenartsen adviseren om bij katten die gevoelig zijn voor allergieën, gebruik te maken van ongewone vleessoorten die uw kat nog niet eerder heeft gegeten. De reden daarvoor is dat het risico op allergieën hierbij lager is. Want wanneer uw kat voor het eerst soorten zoals eend, paard of lam eet, kent zijn lichaam de eiwitbronnen nog niet. Dit betekent dat er nog geen antilichamen van het immuunsysteem aanwezig zijn en dat er minder kans op symptomen is.

Veel katteneigenaren vragen zich af waarom een provocatietest nodig is als de kat na de omschakeling geen symptomen meer vertoont. Als uw kat een allergie heeft, is het belangrijk om de veroorzakende ingrediënten permanent te vermijden. Alleen met behulp van de provocatietest kan worden nagegaan wat de werkelijke oorzaak is. Lag het aan het soort vlees of toch aan een additief? Of misschien was de oorzaak helemaal niet het voer, maar iets dat de kat erbij at. Als u de oorzaak niet kent, kunt u het probleem niet oplossen en dit kan ook leiden tot blijvende gevolgen voor uw kat, zoals overgewicht of ondergewicht en nieraandoeningen.

Voor of tijdens het eliminatiedieet, wanneer de oorzaak nog niet duidelijk is, is het belangrijkste om de symptomen van de voedselallergie te verlichten. Neem contact op met uw dierenarts, hij kan u de juiste medicatie of zalven voorschrijven om ongemakken zoals jeuk of ontstekingen tijdens de overgangsperiode te verlichten, zodat katten niet krabben of likken. Anders kunnen de huidontstekingen bijvoorbeeld verergeren.

Een voederallergie is niet te genezen, maar alleen te behandelen door de oorzaak in het voer weg te nemen die tot de overreactie leidt. Daarom is het zo belangrijk om vast te houden aan het eliminatiedieet - zelfs tegen de weerstand van de kat in - om hem blijvend te helpen.

En de laatste stap is om het veroorzakende ingrediënt permanent te vermijden. Dierenartsen noemen dit een eliminatiedieet. De allergenen die de symptomen veroorzaken, worden strikt vermeden.

U kunt het kattenvoer ook zelf koken bij het eliminatiedieet. Het is echter belangrijk om ervoor te zorgen dat de kleine viervoeters alle belangrijke voedingsstoffen blijven binnenkrijgen. Als u besluit deze weg in te slaan, raden wij u aan een voedingsplan op te stellen met uw dierenarts of een voedingsdeskundige voor katten. Op deze manier kunt u een individueel dieetplan samenstellen om de veroorzakende allergenen te achterhalen en tegelijkertijd alle belangrijke vitale stoffen voor katten te voorzien. 

Duur dieetvoer is niet altijd nodig voor katten die aan allergieën lijden. Als de boosdoener eenmaal is gevonden, is het meestal voldoende om het ingrediënt gewoon te vermijden. Dieetvoer betekent meestal alleen dat er één enkele eiwitbron aanwezig is (een zogenaamd monoproteïnevoer) en dat het ingrediënten bevat met een "laag allergierisico". In zo'n geval is het voldoende om over te schakelen van een goedkoop industrieel voer naar kattenvoer van hoge kwaliteit. Want ook deze bevatten, net als het dieetvoer, geen gluten, soja of kunstmatige additieven zoals geur-, kleur- of smaakstoffen. Vergelijk de ingrediënten van de fabrikanten maar eens. Bestanddelen zoals een hoog watergehalte of tarwe zijn immers goedkoper in aankoop dan kwaliteitsvlees. Tegelijkertijd moeten de kunstmatige additieven het voer aantrekkelijker maken, helaas ten koste van de gezondheid en de vitaliteit van uw kat. Daarom raden wij aan een kattenvoer van hoge kwaliteit te kiezen. Uw kat zal u dankbaar zijn.

Tips over een verandering van voer bij katten vindt u in onze gids.