Vachtverzorging bij katten

Onze schatjes hebben meestal een zachte en dichte vacht. Afhankelijk van het ras en de individuele kenmerken, zal een kat ten minste twee keer per jaar haar vacht verliezen of het hele jaar door verharen. In de regel vindt de sterkste “verharing" bij katten plaats in de lente en de herfst. De Britse korthaar is bijvoorbeeld een van de rassen die een sterkere vachtwisseling vertonen.

Katten zijn over het algemeen zeer schone dieren en investeren veel tijd in hun eigen vachtverzorging. Bij het poetsen verwijderen zij losse haren met hun geruwde tongen, waarbij ze tegelijkertijd stress wegnemen en zich zo nodig koelen. Een kattenwasje is dus heel iets anders dan de in de volksmond daarmee bedoelde korte en oppervlakkige schoonmaakbeurt. Katten hebben een perfect instrument in hun tong om hun vacht te verzorgen en spenderen daar uren aan. Katten in bad doen is daarom meestal onnodig en brengt de kat eerder schade toe. Want voor onze huisdieren betekent baden veel stress, wat de algemene gezondheid van de kat kan aantasten. Alleen in uitzonderlijke gevallen, zoals bij extreme vervuiling of een ernstige parasietenplaag, waarbij borstelen of wrijven met een vochtige doek niet helpt, kan een bad zinvol zijn.

Gericht kammen van de kat helpt niet alleen bij de verzorging van de vacht, maar biedt u en uw huisdier ook andere voordelen. Naast het verwijderen van losse haren, verwent u zo uw poezenbeestje met een aangename massage die ook de doorbloeding van de huid bevordert. U kunt uw kat ook vrij gemakkelijk controleren op verwondingen of parasieten en u zult veranderingen in de huid of vacht sneller opmerken. Bovendien versterkt regelmatig borstelen de band tussen u en uw kat. 

De conditie van de vacht van de kat weerspiegelt vaak de lichamelijke en geestelijke gezondheid van onze fluweelpootjes. De meeste katten hebben een zachte, dichte en glanzende vacht. Een doffe vacht met kale plekken kan wijzen op gezondheidsproblemen. Maar regelmatige vachtverzorging bij katten biedt nog andere gezondheidsvoordelen.

Als katten hun vacht verzorgen, slikken ze een beetje haar in. Omdat de ingeslikte haren onverteerbaar zijn, worden ze meestal uitgebraakt. Een kat zal haar weggepoetste vachthaar niet meer dan één keer per week uitbraken. Als de kat er niet in slaagt al het haar uit te braken of te veel kattenhaar inslikt, kunnen de zogenaamde haarballen leiden tot een ernstige darmobstructie. De darmobstructie moet dan operatief worden verwijderd door een dierenarts. Gerichte vachtverzorging bij katten kan dit risico voor onze huistijgers tot een minimum beperken door een deel van het losse haar weg te borstelen dat zij anders bij het poetsen zouden inslikken. Als uw kat echter nog steeds veel haar inslikt door regelmatig sterk verharen of pathologisch poetsgedrag, zullen plantenvezels zoals kattengras het opbraken bevorderen.

Door de vacht van de kat regelmatig te kammen en tijdens de verzorging een oogje in het zeil te houden, kunt u parasieten zoals teken, mijten, vlooien, luizen of haarluizen opsporen. Een parasietenplaag is niet alleen vervelend, maar ook schadelijk voor uw kat en mogelijk ook voor u. De kleine kruipertjes veroorzaken meestal een sterke jeuk, die katten proberen te bestrijden door veelvuldig te krabben of te knagen. Hoe gevaarlijk deze parasietjes zijn en wat je ertegen kunt doen, leest u in dit artikel. 

Een tekort aan voedingsstoffen kan ook merkbaar zijn in de vacht van katten. De vacht van de kat moet licht glanzend zijn. Bij een langdurig gebrek aan voedingsstoffen, bijvoorbeeld door verkeerde voeding, kan de vacht dof worden of kunnen haaruitval en kale plekken in de vacht ontstaan. Onze huiskatten zijn van oorsprong roofkatten die prooidieren vangen en verorberen. Zij behoren dus tot de klassieke carnivoren. Eiwit, dat in vlees zit, is een belangrijke basisbouwsteen voor een gezonde kattenhuid en is dus ook essentieel voor de vacht. Een kattenvoer dat aan de behoeften van de soort voldoet, moet daarom een hoog aandeel vers vlees bevatten. Dit is de enige manier om de kat te voorzien van de belangrijke eiwitten en voedingsstoffen die ook de vacht van de kat doen glanzen.

Om ervoor te zorgen dat de verzorging zo aangenaam mogelijk is voor uw kat, de band bevordert en geen stress veroorzaakt, volgt u deze tips op

• Borstel in de groeirichting van de vacht van de kat
• Bij zeer langharige katten tilt u de bovenste vachtlaag op om eerst de ondervacht te borstelen, kam daarna de volledige kattenvacht
• Het kiezen van de juiste borstel voor katten
• Borstel vaker tijdens de verharingscyclus van de kat

Helaas houden niet alle huisdieren ervan dat hun vacht wordt gekamd en zullen ze wegrennen zodra u naar de borstel grijpt. Andere katten proberen terug te vechten met klauwen en tanden omdat ze het kammen stressvol vinden. Geef in zo'n situatie niet op, maar heb geduld. Geef uw kat een moment rust en probeer het stap voor stap opnieuw.

Het is het beste om uw kat zo vroeg mogelijk aan vachtverzorging te laten wennen. Zodra uw huisdier bij u komt wonen, is het raadzaam om ongeveer 15 minuten per dag in te plannen voor de gezamenlijke verzorging. 

• Zorg voor een rustige atmosfeer 
• Beloon uw kat met een traktatie
• U moet klitten of knopen in de vacht in het begin voorzichtig met uw vingers losmaken of ze heel voorzichtig uitknippen. 

Kittens zijn meestal speelser en nieuwsgieriger dan volwassen katten. U kunt hier gebruik van maken bij het verzorgen van het kitten.

• Laat het kitten ruiken aan de borstel
• Begin zachtjes te borstelen
• Tussendoor aaien draagt bij tot ontspanning
• Belonen met snoepjes of spelletjes na de verzorging

De keuze van de juiste borstel of het juiste hulpmiddel kan ook een groot verschil maken bij de verzorging van uw kat. De volgende tabel biedt u een overzicht van veelgebruikte hulpmiddelen om de vacht van uw kat te laten glanzen en te verzorgen:

Klitten en knopen losmaken

Ondervacht van de kat verwijderen

Hoe vaak moet ik mijn kat borstelen?

• Borstel langharige katten meerdere keren per week tot dagelijks
• Borstel kortharige katten ongeveer 1 keer per week
• Borstel om de één à twee dagen tijdens de verharingsperiode en verder 2 keer per week en indien nodig

Hoe krijgt mijn kat een mooie glanzende vacht?